Hanjogard was ooit ver weg, nu is het overal

Begraafplaatsen en kerkhoven, het is één van de weinige plaatsen die we met absolute zekerheid ooit op zijn minst 1 keer in ons leven gaan bezoeken. Iedere stad, gemeente of dorp heeft er eentje en vaak zijn ze erg gelijkend. Een plaats waar men voor het laatst tot rust kan komen. Enkele begraafplaatsen durven al eens uit de hoop te springen, waardoor ze een bezoekje waard zijn en de absolute koploper van de hoop is de Hajongard Cemetery van Cluj-Napoca.

Het is nooit de bedoeling geweest om van Hajongard een begraafplaats te maken maar toen de pest in 1585 Roemenië hard raakte, besloten de toenmalige leiders actie te ondernemen. Het kerkhof dat ze in Cluj hadden was te klein en men wilde ook het risico niet nemen om mensen die waren gestorven aan een besmettelijke ziekte te gaan begraven tussen de rest. De flanken van de heuvels leken de ideale plaats en zo groeide Hajongard gestaag tot wat het vandaag is.

Vandaag liggen meer dan 33.000 mensen er begraven op één van de grootste begraafplaatsen van Europa. Het terrein is letterlijk gigantisch te noemen en bezoekers kunnen er vaak uren in vertoeven. Het is één van de meest bizarre en bewonderenswaardige plaatsen van Cluj, een plaats die het macabere een gezicht geeft.

Hanjogard groeide, de oppervlakte echter niet

Doorheen de tijd groeide Cluj uit tot een grote stad en het kerkhof, dat ooit buiten de stad lag, bevond zich plots middenin de stad. Huizen werden rond de plaats gebouwd, er waren oorlogen en er waren revoluties. Mensen sterven en moeten begraven worden, maar meer plaats is er gewoon niet meer. Het resulteert in een indrukwekkende mengelmoes van graftombes die tegen, naast en vaak op elkaar staan, zonder dat er enige logica schijnt in te zitten. Vaak is het dan ook zo dat mensen over andere tombes moeten wandelen, willen ze hun overleden dierbaren bezoeken.

Hanjogard is eveneens de laatste rustplaats van notabelen, kunstenaars, wetenschappers, officieren en de gevallen helden van de oorlogen en revoluties. Dagelijks worden er nog mensen begraven en het is er een komen en gaan van mensen die een laatste eer komen brengen.

Helaas is de economische realiteit van Roemenië ook merkbaar op de begraafplaats. Een totaal gebrek aan middelen zorgt ervoor dat ongeveer alles in een staat van verval is terecht gekomen. Het weinige geld dat er is, wordt compleet gespendeerd aan het onderhoud van de graven van de oorlogshelden, een onderhoud dat zich beperkt tot een summier inkorten van het gras. De rest wordt volledig aan de natuur overgelaten met vaak absurde beelden tot gevolg. Tombes die open zijn, kisten die half verrot open liggen en graven die op elkaar liggen. Absurde situaties die recentelijk hebben geleid tot het afsluiten van een volledig deel van de begraafplaats. Officieel ondergaat het deel een renovatie, officieus is het dicht en er is geen geld voor iets anders.

Hanjogard groeide, van kerkhof tot abstract museum

Vandaag is Hanjogard meer een openlucht museum dan een begraafplaats. Tombes van honderden jaren oud die zich kruisen met art-nouveau kunstwerken en pompeuze bouwwerken die de megalomanie van de dood glorifieren. Een bijzondere plaats op het kerkhof is de volledig afgesloten Joodse sectie. Het verval lijkt er bijna opzettelijk te zijn en toegang is er onmogelijk. De enige conciërge op het terrein reageert zonder aarzelen met “no good” wanneer men vraagt of toegang mogelijk is.

Hanjogard Cemetery is een must-see voor iedere reiziger die Cluj op de planning heeft staan. Liefhebber van het macabere of gewoon op zoek naar een enorme plaats waar rust en stilte de norm zijn.

Hanjogard Cemetery
Avram Iancu Street 24-26
400083 Cluj-Napoca
Romania

Meer foto’s zijn terug te vinden op onze Facebook-pagina (klik)