Mysteries, geheimen en spookverhalen .. ze zorgen er steevast voor dat het bloed net wat pittiger door ons hart gaat pompen. Het ongrijpbare, het onbekende jaagt ons schrik aan en dit sinds mensenheugenis. Hoewel mysteries en de volledige vertelsels errond vroeger terug te vinden waren in de bibliotheek, is dit met de komst van het internet allemaal erg tastbaar geworden. We hoeven voor de meest freaky verhalen zelfs niet eens het huis te verlaten, ze gebeuren pal onder onze neus. Het laatste internet-horror-mysterie is die van Momo, een geheimzinnige identiteit die mensen stimuleert zelfmoord te plegen … via Whatsapp. Een internetfenomeen dat plots heel erg echt werd.
Mensen die wat minder social-savvy zijn hebben waarschijnlijk nog nooit van het fenomeen MoMo gehoord. Wie totaal niet thuis is in de wereld van social media zal dan ook nimmer te maken hebben met dit fenomeen want Momo is een mysterie dat zich puur via het wereldwijde web en apps verspreid.
Wie of wat is Momo ?
Momo is het fictieve, imaginaire figuur dat schuil achter een telefoonnummer (ondertussen meerdere telefoonnummers). Een creepy foto van een al even creepy figuur geeft vorm aan het digitale personage. Momo stuurt lukraak berichten, via Whatsapp, naar het op eerste zicht random mensen en stelt hen voor uitdagingen. Die uitdagingen worden, naargelang de Whatsapp gesprekken verder lopen, pittiger en pittiger maar Momo haalt het altijd. Wie weigert mee te werken wordt geconfronteerd met de realiteit : Momo weet alles en kent je volledige verleden. Niet meewerken staat gelijk aan het verspreiden van je vuile was op het internet.
De eerste berichten van Momo dateren reeds van 2016 maar pas recentelijk raakte het geheel in de beruchte viral-loop van het internet, nadat een 12-jarig meisje zelfmoord pleegde nadat ze de ultieme challenge van Momo had ontvangen. Het geheel doet wat denken aan de Blue Whale Challenge die enige tijd terug het internet terroriseerde. Mensen, vooral jongeren, stimuleren om zelfmoord te plegen, steevast dreigend met het openbaar maken van enkele grimmige details uit hun persoonlijke levenssfeer.
Hoe gevaarlijk is Momo ?
Het wereldwijde web en uitdagingen, het is een wereld op zichzelf. Van het kappen van ijskoud water op je tronie tot het dansen naast een rijdend voertuig, de trends zijn op het web niet meer bij te houden en veranderen sneller dan de fashion-taste van de Kardashians. Meer dan een gekrenkt ego kun je er niet echt aan overhouden.
Pas wanneer overheden en ordehandhaving zich ermee gaan bemoeien, dan pas is er reden tot zorgen. Meldingen vanuit India (waar een kind zichzelf van het leven heeft beroofd na te hebben deelgenomen aan de Momo challenge), Mexico, Colombia, Argentinië en zelfs Duitsland en Frankrijk (waar de grote kranten aandacht hebben besteed aan het onderwerp) werden op het net verspreid. Politie riep op om niet in te gaan op de perverse uitdaging en massaal de zelfmoordpreventielijnen te contacteren.
Hij is ervan overtuigd dat een bericht van en naar Momo gelijk staat aan de dood
Hoewel België niet meteen op de lijst van actieve landen staat, is het fenomeen Momo ook hier gekend. Bij het vermelden van de naam kromp mijn oudste zoon ineen. Hoewel hij noot met Momo te maken heeft gehad, is hij ervan overtuigd dat een bericht van en naar Momo gelijk staat aan de dood
Die waanzinnige berichtgeving ligt dan ook aan de basis van de al even waanzinnige reacties die vooral jongeren krijgen wanneer je over Momo spreekt. Ze kennen de geschiedenis niet, het verhaal achter Momo eveneens niet maar ze lezen wel de duizenden berichten op facebook en zien de videos op Youtube .. dus voor de jeugd is Momo the real deal.
Hoewel Momo of de dreigementen die er vaak mee gepaard gaan niet echt is, zijn de gevolgen dat vaak wel. Gevolgen die gebruikers van de Momo-challenge vaak teweeg brengen.
Het mysterie van Momo
Om het mysterie te ontrafelen was wat werk nodig. Niet alleen hebben we hier te maken met Whatsapp berichten die systematisch vanuit andere nummers worden verzonden, maar ook met een angstaanjagend personage dat gekoppeld is aan de nummers.
Het beeld, het gezicht, het figuur met spitse mond en grote ogen behoort toe aan een Japans kunstwerk. Een beeld dat werd ontworpen door een FX bedrijf en dat zijn weg naar het internet vond. Geen nood, dat beeld heeft tot op heden nog geen enkele Whatsapp verstuurd en het bedrijf heeft ook openlijk afstand genomen van de volledige Momo-hype.
De eerste berichten die Momo de wereld heeft ingestuurd, werden verzonden vanaf een Japans GSM nummer. Wie wat dieper graaft merkt ook dat de berichten niet zomaar lukraak werden verzonden. Een FB groep en groepen in fora of andere social media kanalen, werden in het leven geroepen met daarin telkens een uitdaging. Stuur een bericht naar een bepaald nummer om 3hr in de morgen en neem deel aan de meest uitdagende game ooit. Jongeren reageerden massaal op de oproep en al snel doken de eerste verhalen over gruwelijke uitdagingen op. Momo scheen alles te weten over de deelnemers en bleef steeds verder gaan.
Dit beruchte en originele telefoonnummer is ondertussen inactief geworden en werd getraceerd tot een Japans marketingbedrijf. Door middel van een gewaagde campagne verzamelden ze belangrijke info van potentiële klanten, zoals hun telefoonnummer. Doordat de oproepen via social media werden uitgevoerd, slaagde het bedrijf er ook telkens in om persoonlijke informatie te sprokkelen. Het is dus niet zo dat Momo zelf onschuldige mensen contacteerde, dat deden die mensen op eigen houtje. De informatie die Momo had, werd niet verkregen door “hacking” of eender welke andere methodes, maar werden gewoon van de social media profielen gehaald.
Het Momo-verhaal werd door enkele Amerikaanse Youtubers opgerakeld en die gaven er hun eigen twist aan. Spannende video’s wereldkundig maken, waarin een overduidelijk geacteerde angst de bovenhand nam. Het Japans nummer werd vervangen door hun eigen nummers en op die manier groeide de Momo-challenge tot ongekende proporties.
Een week of 2 terug harkten ook Franse youtubers het verhaal op, gebruikten hun eigen nummers en ook daar ontplofte het geheel.
De video’s halen telkens een enorm aantal views, inspireren anderen om het ook te doen (all for the views) en zo blijft de bal maar verder rollen.
The great firewall of death
Iedere nuchtere internetgebruiker beseft meteen dat je woning gaan afsluiten van de buitenwereld of een firewall met NSA proporties gaan installeren, absoluut nutteloos is. Momo is geen hacker, hij/zij gaat geen bezit nemen van je telefoon of PC en je gaat niet zomaar lukraak berichtjes ontvangen met de vraag even van een brug te springen. Het fenomeen Momo is even gevaarlijk als mijn gecastreerde kater (die zijn dagen vult met het slapen in de zetel) en zal verdwijnen van zodra er iets nieuws de wereld wordt ingestuurd.
Een nummer wordt bekend gemaakt, onderling jutten ze elkaar op om er even een berichtje na te sturen en je hebt een probleem.
Voor de jeugd ligt het gebeuren iets gevoeliger. De digitale generatie leeft volgens het woord van hun Youtube-helden en als X of Y zegt dat Momo supermega gevaarlijk is, dan is dat ook zo. Een nummer wordt bekend gemaakt, onderling jutten ze elkaar op om er even een berichtje na te sturen en je hebt een probleem. De schoolgaande jeugd heeft een eigen kijk op problemen en het hebben van een slechte foto is meestal al meteen de oorzaak voor een drama van bijbelse proporties. Het hoeft dan uiteindelijk niet te verbazen dat de challenge ooit iemand te pakken zal krijgen, die misschien mentaal niet heel erg stabiel is en de verkeerde keuzes zal maken. Kids moeten dan ook duidelijk gemaakt worden dat de virtuele wereld niet noodzakelijk gelijk is aan de echte wereld, de wereld die van belang is.
Wie geen issues wil met Momo, stuurt gewoon geen bericht naar Momo en daarmee is de kous af.
Ondertussen heeft Momo zich wel kunnen plaatsen in de wereld van Urban Legends, een bedenkelijke eer die zonder twijfel nooit deel heeft uitgemaakt van het originele plan.
De zoektocht naar Momo werd ondernomen voor het webmagazine Whatmatters.be en werd ook daar gepubliceerd.
