Nederland is vlak, vlakker dan vlak, zo plat als een pannenkoek. Wielerwedstrijden zijn eigenlijk permanente tijdritten en klimmen is iets wat je doet wanneer je een verkeersdrempel oprijdt. Nederland is dan ook niet meteen het land waarbij je gaat denken aan valleien, grotten, tunnels en klauterpartijen waar geen einde aan lijkt te komen. Toch beschikt Nederland over zo een streek. Niet groot, goed verborgen en een heuse vrijhaven voor urban artists die ver van de bewoonde wereld (en vooral diep ONDER diezelfde wereld) schitterende kunstwerken scheppen.
Bij het krieken van de dag, met wallen (die de standaard Aldi-zak jaloers maken) onder de ogen trekken we naar Maastricht. De hoofdstad van de Nederlandse provincie Limburg, een provincie gekneld tussen België (pal op de grens van Vlaanderen en Wallonië), Duitsland en Luxemburg, huisvest één van de knapste Nederlandse toeristische trekpleisters : de grotten van Maastricht.
Meer dan 800 jaar geleden, om te kunnen voldoen aan de immer stijgende vraag naar bouwmaterialen, werd met man en macht mergel uit de Maastrichtse grond gekapt. Een industrie kende er zijn oorsprong, mensen trokken massaal naar de streek om er te gaan werken, wie er werkte wilde er wonen, wonen staat gelijk aan bouwen en om te bouwen waren dan opnieuw stenen nodig. Het gekende verhaal van evolutie en industrie, die hand en hand de geschiedenis doorlopen.
Kunstwerken en schatten werden er verborgen, weg van grijpgrage nazi-handen.
Tot op heden wordt er nog steeds aan mijnbouw gedaan en gaandeweg werd een gigantisch stelsel van meer dan 200.000 gangen gecreëerd.
De grotten (technisch gezien zijn het geen grotten, maar laten we even voor de eenvoud toch bij die uitdrukking blijven) kennen een tumultueuze geschiedenis. Er werd tegen de Fransen gevochten, het was het strijdtoneel voor close combat situaties tijdens de eerste oorlog en tijdens de tweede wereldoorlog werden er kunstvoorwerpen en schatten verborgen, weg van de grijpgrage nazi-handen.
De tijden van oorlog zijn voorbij (en laat ons dat vooral zo houden) en veel van de tunnels hebben nieuwe bestemmingen gekregen. Sommigen huisvesten een museum, in anderen kun je gaan fietsen, sommigen zijn rustplaatsen voor vleermuizen, … Een absolute aanrader voor een heerlijk en apart dagje uit.
Maar wie er de kaart van Nederland bij neemt, merkt dat de heuvel waarin die tunnels te vinden zijn, niet beperkt is tot enkel en alleen Maastricht. Meer nog, de bergachtige streek loopt door tot in België om zo uiteindelijk in Luik terecht te komen. Het zou dan ook bizar zijn, moest men vroeger, tijdens het ontginnen van steen, pal aan de landsgrenzen zijn gestopt. Meer nog, de landsgrenzen die we nu kennen, bestonden toen nog niet. Jawel, de grotten van Maastricht zijn groter, langer en dieper dan diegenen die nu publiekelijk toegankelijk zijn en laat het nu net DIE dingen zijn, die ons enorm boeien.
Echt moeilijk is het niet om één van de talrijke ingangen tot het “verboden” gedeelte van de tunnels te vinden. Het volstaat om even wat gezond boerenverstand te gaan gebruiken en je raakt er vanzelf wel. Dat je er best niet heen gaat met je hippe sandalen en je selfiestick, lijkt eveneens een evidentie te zijn. Hier zijn we ver weg van het afgelikte, het mooie en het toeristisch-klare … hier is moeder natuur nog steeds de baas.
Éénmaal in de tunnels duurt het niet lang alvorens het weinige licht plaats maakt voor een allesomvattende duisternis.
Diep tussen de bomen, heuvels en dalen, zijn de eerste gaten in de rotswand zichtbaar. In een poging het geheel veilig te houden, metselen de omliggende gemeenten telkens de ingangen dicht, maar het duurt meestal niet lang alvorens iemand ze terug open breekt.
Éénmaal in de tunnels duurt het niet lang alvorens het weinige licht plaats maakt voor een allesomvattende duisternis.
Met enkel de lichtstraal van onze zaklampen, banen we ons een weg doorheen dit labyrint van gigantische tunnels en galerijen. Gigantisch is dan nog een understatement want deze tunnels zijn man-made. Voertuigen en gereedschap diende hier gebruikt te worden, waardoor de tunnels reusachtige afmetingen hebben.
Maar het meest indrukwekkende zit hem in de kleine details. Urban artists hebben dit (verboden) tunnelcomplex omgetoverd tot een soort onzichtbare kunstgalerie. Op de meest godvergeten plaatsen zijn sculpturen aan te treffen, beeldhouwkunst met een enorm oog voor detail en dit allemaal in een omgeving die alles behalve stimulerend is.
Het geduld en de kunde die deze kunstenaars schijnbaar bezitten is op zijn minst bewonderenswaardig te noemen.
Doorheen de jaren werden industriële gangen omgetoverd tot iets wat mooi is, een proces dat nog steeds aan de gang is.
Hoewel het eigenlijk illegaal is, is een bezoek aan dit complex een absolute aanrader. Dergelijke plaatsen hebben bijna per definitie een factor van gevaar, maar hier bestaat het gevaar vooral uit verdwalen en vallen. Dit is een doolhof aan tunnels die allemaal op elkaar lijken en je beschikt er niet echt over visuele herkenningspunten. Voor je het weet loop je uren in het rond. Zonder ervaring waag je je dan ook best niet te diep in het complex en probeer altijd een straaltje zonlicht als referentie te houden. Zelfs voor wie niet tot diep onder de grond afdaalt, zijn er prachtige kunstwerken te zien.
Meer op zoek naar een veilige en afgekaderde ervaring ? Bezoek dan zeker de officiële site van de grotten van Maastricht. (klik)
Bekijk de volledige fotoreeks op onze facebook pagina (klik).
