Het woord bootleggers wordt nagenoeg automatisch gelinkt aan Amerika, de periode van de drooglegging en een bende rednecks met weelderige nektapijten waarbij het voortplanten binnen de eigen familie zowat de norm is. Mensen die genieten van een heerlijke bokaal moonshine, waarvan je OF ladderzat OF blind wordt en drankjes die worden gebrouwen in geheime kamers of diep in de bossen, om zo uit het oog van de belastingen te blijven. Maar in tegenstelling tot wat we veronderstellen zijn bootleggers geen typisch Amerikaans fenomeen. Neen, we konden (ik spreek in de verleden tijd, want met de steeds dalende prijzen van alcohol lijkt het me onwaarschijnlijk dat we de dag van vandaag nog gaan investeren in illegale stokerijen) die ook veel dichter bij huis vinden, aan onze kant van de oceaan. We volgen het spoor van vooroorlogse, Franse bootleggers.
We moeten het niet onder stoelen of banken steken en soms moeten we het gewoon durven toegeven : deze zoektocht was het gevolg van puur geluk.
In een kleine kroeg, in the middle of French nowhere, zaten we nog na te genieten van een dag kristal-graven. Een hobby die vele locals hebben nadat in de jaren 1800 kostbaar kristal werd opgegraven in 1 van de talrijke groeven die de regio rijk is. Het zoeken naar rijkdom, met een spade en een pikhouweel, is nog steeds brandend actueel. Bij het drinken van ons eerste glas (het kon ook het vijfde geweest zijn, we hielden niet meteen de tel bij) probeerden we uit te dokteren hoe de lokale bewoners wisten waar ze moesten graven in hun zoektocht naar kristallen. “Wel, het zijn mijn betovergrootouders die daar al over hadden gesproken, dat ze kristal fragmenten zagen in de tunnels waar ze hun likeur stookten” … en hoppa .. we hadden een lead.
Het zoeken naar rijkdom, met een spade en een pikhouweel, is nog steeds brandend actueel.
Zoals in vele andere landen, werden de grootsteden in Frankrijk tijdens de late 19de en begin 20ste eeuw, geplaagd door alcoholmisbruik van astronomische proporties. Waar Amerika de piste koos van het volledige verbod, opteerden Frankrijk (België trouwens ook) voor een verviervoudiging van de accijnzen op alcohol. Het idee hierachter was dat de arbeidersklasse, die ook garant stonden voor het grootste misbruik van de geestesdrank, op die manier geen alcohol meer kon betalen en dus zou het probleem vanzelf verdwijnen. De regering hield echter geen rekening met het koppige karakter van de arbeidersklasse en al snel werd de zwarte markt overladen met flessen goedkope en pittige alcohol. Hun battlefield ? De talrijke grotten & groeven die de regio rijk was. Natuurlijke tunnels die zo groot waren dat bootleggers er snel hun stokerijen konden verplaatsen, mocht de politie er lucht van gekregen hebben.
Met een handgetekend kaartje en een kater van de lichtste vorm, trokken we de volgende morgen op pad. De locatie, het adres, de GPS coördinaten .. de vragen die we doorheen de band bijna automatisch krijgen doorgestuurd .. die houden we even voor onszelf, maar aandachtige lezers en kijkers van de videos weten ondertussen al hoe ze die zelf kunnen gaan afleiden. Wat we er wel graag bij vermelden is dat de ingang niet echt bereikbaar is met de wagen. Een degelijk paar wandelschoenen is een absolute must en er even op uit trekken met je teenslippers is een ongeluk dat staat te gebeuren.
er even op uit trekken met je teenslippers is een ongeluk dat staat te gebeuren
Om de ingang van de grotten te vinden dienen we af te dalen in een soort openluchtmijn. Een plaats die, hoewel je er enkel in kan via een touw en heel wat klimtechnieken (het zijn eigenlijk slip&slide technieken, maar dat staat niet zo stoer), wordt bevolkt door urban artists die er hun hideout hebben gemaakt. Ontoegankelijke kunst, het wordt zowaar de hype van de toekomst.
Dan is het louter een kwestie om de correcte ingang te kiezen want ingangen, zo zijn er wel wat. Slechts enkelen bieden toegang tot het effectieve grottenstelsel, de rest zijn zogenaamde dead-ends, korte stukjes tunnel die nergens heen leiden en waar je de grootste moeite hebt om er terug uit te kruipen. Lang leve het handgetekende kaartje !
Ploegend door de zanderige ondergrond, ruimen de brede gangen en occasionele tags en poging-tot-streetart de weg voor drukkende gangen en een diepe duisternis. De combinatie zand, stof en vochtigheid zorgt ervoor dat ademenen een zekere uitdaging wordt. Het is dan ook niet moeilijk te begrijpen waarom streetartists hier niet echt nog hun ding vinden en combineer dit alles met het feit dat het een gigantisch ondergronds labyrint is et voila … je hebt een ideale schuilplaats voor bootleggers. We zijn ervan overtuigd dat we hier op het juiste spoor zitten.
De omgeving doet wat denken aan een horrorflick, waar een zombie-mijnwerker jaagt op iedereen die zich nog in ZIJN mijn bevindt, met een bloederige pikhouweel als gereedschap des doods. De omgeving doet ook denken aan een certain death, want veel van de houten structuren, die tunnels recht moesten houden, zijn ondertussen in-rot en de minste bries kan ervoor zorgen dat het geheel instort. 2 verschillende denkpistes, de ene al gruwelijker dan de andere. Mentaal vinden we rust in het feit dat, als de boel instort, we het naar alle waarschijnlijkheid nooit gaan voelen.
Na enkele uren dwalen, verdwalen en opnieuw verdwalen vinden we dan uiteindelijk waarvoor we zijn gekomen. Een oude stookketel die al decennialang onaangeroerd staat te verkommeren in een ondergrondse galerij. Nu verlaten en verroest, was dit ooit het centrum van een (letterlijk EN figuurlijk) ondergrondse activiteit. Een gevaarlijke onderneming die ervoor moest zorgen dat mensen toch hun dosis betaalbaar vertier konden krijgen.
Hoewel de activiteiten illegaal waren (en naar wat we weten nog steeds illegaal zijn) kan je niet anders dan een vorm van respect voor deze mensen opbrengen. Ze hebben bijna letterlijk bergen verzet om toch maar ongestoord hun ding te kunnen doen en de enige levens die ze op het spel zetten, waren hun eigen levens.
Zoals met zovele geesten van het verleden, zal ook deze plaats uiteindelijk ophouden met bestaan. Moeder natuur is genadeloos in het terugnemen van wat haar ooit werd ontnomen en deze clandestiene stokerij vormt daar geen uitzondering op. Een plaats die ons toont dat, ongeacht de regels die er ons zullen worden opgelegd, de mens altijd manieren gaat vinden om die te omzeilen.
Moeder natuur is genadeloos in het terugnemen van wat haar ooit werd ontnomen
Avonturiers die zelf op ontdekking willen trekken, kunnen we enkel maar afraden om deze grotten te betreden. De toegang is niet alleen verboden, het diepste stuk is eveneens een oneindig doolhof van gangen en galerijen, waar alles op elkaar lijkt. Het instortingsgevaar is reëel en de kans om er te verdwalen nog reëler. Geniet van het verhaal, maak er geen deel van uit.
Bekijk de volledige fotoreeks op onze facebookpagina (klik).
